Veranderingen in nieuwsconsumptie in Nederland vinden voornamelijk plaats in de jongste doelgroepen.
De interesse en het vertrouwen in het nieuws is groot in Nederland in vergelijking met andere landen. Dat blijkt uit het Digital News Report Nederland dat het Commissariaat voor de Media op 16 juni 2020 uitbracht. Ook in de jongste doelgroep van 18 tot 24 jaar is meer dan de helft geïnteresseerd in het nieuws.
Nederlanders zijn zeer geïnteresseerd in nieuws en politiek en hebben veel vertrouwen in nieuwsmerken. Juist het vertrouwen in media die ze gebruiken, zorgt ervoor dat ook het gebruik weinig verandert. Veranderingen in nieuwsconsumptie komen vooral voort uit technische innovaties en nieuwe vormen van aanbod, zoals sociale media, video en podcasts. Deze worden vooral door jongeren gebruikt. Het langzaam toenemende aandeel digital natives in de bevolking leidt structureel tot veranderingen, aldus de onderzoekers.
Jongeren hebben een gedifferentieerder mediamenu dan oudere doelgroepen en volgen vaker het nieuws van verschillende nieuwsmerken. Ze consumeren het nieuws vooral digitaal en meer via nieuwsvideos en podcasts dan andere doelgroepen. Toch geeft 43 procent van de jongeren aan bij voorkeur nieuwsberichten te lezen. Het gebruik van televisienieuws daalt in de jongste doelgroep gestaag.
Bereiksonderzoeken naar regionale dagbladen en regionale publieke omroepen tonen aan dat het publiek verhoudingsgewijs oud is. Jongeren vinden lokale media echter wel betrouwbaar. De onderzoekers adviseren om het gebruik van lokaal nieuws, met name onder jongeren, te stimuleren.
Nederlanders vertrouwen zoekmachines aanzienlijk minder dan nieuwsmedia. Het vertrouwen in nieuws op sociale media is nog geringer. Opmerkelijk genoeg hebben ook de jonge Nederlanders, die wel veel nieuws van sociale media halen, daar weinig vertrouwen in.
WhatsApp is in 2020 het grootste online sociale netwerk in Nederland. Jongeren zijn daarnaast actief op YouTube, Instagram en Snapchat; ouderen op Facebook.
De afzonderlijke Nederlandse nieuwsmerken worden als zeer betrouwbaar ingeschat. Met het grote vertrouwen hangen ook de verhoudingsgewijs beperkte zorgen over nepnieuws samen. In andere landen nemen deze zorgen juist toe. Van alle 40 onderzochte landen is het aandeel dat zich zorgen maakt over nepnieuws op internet in Nederland met 32 procent het laagst.
Opmerkelijk is dat jongeren onafhankelijke journalistiek minder belangrijk vinden dan ouderen. Tegelijk maakt de jongste leeftijdsgroep zich evenveel zorgen over nepnieuws op internet en komen jongeren wekelijks met meer nieuwsmerken in aanraking dan andere leeftijdsgroepen. Onderzoekers verklaren dit door het feit dat jongeren, anders dan ouderen, gewend zijn in een online omgeving te verkeren waar veel nieuws en informatie verkrijgbaar is. Wellicht zien veel jongeren de rol van gatekeeper meer bij zichzelf en minder bij de traditionele nieuwsmedia, stellen de onderzoekers.
Het belang van mediawijsheid en het leren herkennen van nieuwsbronnen is om die reden groot. Nieuws in de klas stimuleert jongeren het nieuws te leren volgen en de rol van nieuws en journalistiek in de maatschappij te leren begrijpen. Nieuws in de klas brengt jongeren in aanraking met nieuws via de Nieuwsservice voor het onderwijs. Nieuws in de klas biedt daarnaast actuele lesmaterialen en praktische voorbeelden van gebruik van nieuws in het onderwijs.
